Une critique d’un de mes livres entièrement écrite en alsacien : c’est la première fois que je le vis, par le biais du livre D’grien Schatt, L’ombre verte et par le texte que Rémy Morgenthaler lui a consacré dans la revue qu’il dirige « D’Heimet zwische Rhin un Vogese », qui milite pour la promotion et protection des dialectes alémanique et francique.
Rémy et moi portons le même nom, mais nous ne nous connaissons aucun lien de parenté. Voici son texte :
D’Grien Schatt / L’ombre verte
Simone MORGENTHALER
S Büech von de Simone MORGENTHALER (d’Heimet n° 233, Sit 17) lejt ùf’em Salondìschel : e griener Hoffnùngschìmmer, wù bi de àndere Bìechle scheen erüs stìcht. Ìch hàb Miehj ghett « D’grien Schatt » züe ze màche ùn sie züe de àndere Zittschrìfte ùn Biechle leje. Dìs Büech het schliesslig ken And. Dìs Büech ìsch einfàch e Ànfàng, e ùnandlicher Laweskreis von so viel Gfìel ùn Gedànke, von verschwùndeni Blüeme, wù züem Friehjohr üss’m Bodde von ùnsere Verelsässerùng, von ùnserem Ùnsìnn ùn Verdärwe von de Sproch schlùpfe. Nàtierlig hàn m’r ùns màche lon, ùn liide àls ùn àls meh von ùnsere Mìssàchtùng züe ùnserem Ejedùm, züe dem àllem, wù ùns d’Ältere ewergan hàn. E griener Hoffnùngschin het mìch getroffe, ìn de Wùrzle von ùnsere Lawesàrt wù d’Simone e soo scheen ìn ìhre Erinnerùnge, ìn de Erinnerùnge vom ‘e jede Elsasser erwähnt. M’r kennt fàscht dìs Büech ze Nostalgie klàssiere, àwer gràd, es kùmmt gàr nìtt ùf dìs àn. Es sìnn nùmme Bìlder ùn Wertle wù johrhùnderlàng ìn ùnserem Landel ìhre Plàtz ùn ìhre Sìn gfùnde hàn. Es sìnn e soo viel Gfìehl, wù mìr àlli noch ìn ùnsere Seel kenne fìnde ùn pflaje… wann m’r ùnseri Sproch noch kenne redde ùn ze heere bekùmme. Dann wann m’r sie äu pflaje… wie wenig bekùmme m’r sie noch ze heere ? Ùn es ìsch e soo nootwandig. Ùn es ìsch e Sìnd dere Sproch ‘s Lawe nìmm ze gonne. Mìr hàlte fescht. Mìr wëhre ùns. Mìr màche wàs m’r kenne ùn empfànge e jedi Hìlf. Dene wo bhäupte, dàss ‘s Pflaje von ùnsere Mìnderheitsproche e Gfàhr ward fìr d’Einigkeit vom Frànkrich ìch ‘s klàr dàss m’r ùf ‘m güete Waj sìnn ùn dàss es wìchtig vorkùmmt, dàss mehreri Regione vom Frànkrich ìhri Lawesàrt ùn Reddesàrt wìeder schätze. Sie hàn nùmme Àngscht, dàss m’r wìeder danke « wie ùns de Schaddel geböje ìsch » (dixit Germain Muller). Si hàn nùmme ‘s Gfühl, dàss m’r ùns ànderschd frei kennte malde ùn entwìckle. M’r derfe ùns nìt màche lon ùn d’grien Schatt soll ùns noch làng vom verblande vom « Roi Soleil » ùn sine Erbbrieder von dem Groosewàhn ùn von dere Ùnterdrùckerpolitik ze schìtze. « Wie meh Sproche dàss i’ versteh, wie meh Freiheite kànn i’ teile », ùn bsùnders wann ‘s ùm d’eje Sproch ùn d’eje Freiheit geht. Merci Simone.
Simone MORGENTHALER – D’Grien Schatt / L’ombre verte – 63 pages – chez ID EDITIONS – 12 €uros.
www.id-edition.com ; info@id-edition.com
Si vous lisez l’alsacien, vous apprécierez ce texte écrit dans une langue bien maîtrisée. J’en remercie son auteur.
Wànn Eìch dìs Büech ìnteressiert, kenne Ìhr’s ùff dem Web Sit bstelle ùnn s heìmgschìckt bekomme mìt ere perseenliche Wìdmùng wi ich Eìch nìng schrib : ìwwer denne Link
D’grien Schatt, L’ombre verte (ID l’Édition) est en vente dans les librairies d’Alsace et sur la boutique de la maison d’édition sous ce lien
